DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU (DEHB) OLAN ÇOCUKLAR NEDEN ÖDEV YAPAMAZ?

DEHB olan çocukların ödev yapmamaları, ailelerin  en büyük sorunlarından biridir. Ödev yapma kavgası, çocuk okuldan eve gelince ödevlerin sorulmasıyla başlar ve uyuyuncaya kadar devam eder.  Bu süreçte bizler genellikle öğretmenin çok ödev verdiğini düşünürüz. Oysa verilen ödevi diğer çocuklar yaklaşık bir saat içinde ve çoğu zaman anne babalarının haberi bile olmadan tamamlamaktadırlar.

Peki bizim çocuğumuz niçin yapamıyor? Bu soruyu yanıtlamak için önce bir ödevin tamamlanması için çocuğun sahip olması gereken becerilere bakmak gerekir.

Düzenli ve kendi başına ödev yapan bir çocuk;

1.Önce yapacağı ödevi analiz eder. Analiz sırasında, ödeve şöyle bir göz gezdirir. Ödevin zorluğuna ilişkin saptamalar yapar. Ödevi ne kadar zamanda tamamlayabileceğini, ödevi yaparken ne tür materyallere ihtiyacı olacağını belirler (defter, kitap, hesap makinesi gibi), nereden başlayacağını, nasıl ilerleyeceğini, gerekirse kimden ya da nereden yardım alacağını, vb. belirler.

2.Analiz sonucunda plan yapar. Planlama sırasında,  ders çalışmaya ne zaman başlayacağına, nerede ara vereceğine ve ne zaman bitireceğine karar verir. Diğer bir değişle, zamanı planlar.

3.Planını uygulamaya geçirir. Çocuk planladığı saatte çalışmaya başlar. Çalışması için gerekli olan tüm malzemeleri hazırlar. Dersi dinlediği için konuyu biliyordur. Takıldığı bir soru olduğu zaman, hangi, kaynaktan nasıl yararlanabileceğine ilişkin becerisi vardır. Plan doğrultusunda, stratejiler kullanarak ödevi yapmaya devam eden çocuk bir yandan da ödevi yapma hızı, soruları anlayıp anlamadığı, seçilen stratejilerin işe yarayıp yaramadığı, doğru sonuçlara ulaşıp ulaşamadığı, her şeyin yolunda gidip gitmediğini izler.

4. Değerlendirme: Çocuk dersini bitirdikten sonra yaptıklarını kontrol eder. Yanlışlarını düzeltir. Nerede hata yaptığını, yapamadıkları varsa eksikliklerinin neler olduğunu ve nasıl tamamlayacağını farkındadır.

Görüldüğü gibi  bir çocuğun  ödeve başlaması ve bitirebilmesi için bir çok beceriye sahip olması gerekir. Bu beceriler özdüzenleme becerileri olarak adlandırılır.

Son zamanlar da yapılan çalışmalar DEHB en genel anlamıyla özdüzenleme becerisi yetersizliği olduğunu göstermektedir. Diğer bir değişle DEHB olan çocuklar yukarıdaki becerilerin hemen  hepsinde sorun yaşamaktadırlar. Bu nedenle DEHB olan çocukları yardımsız ödev yapmaya ikna etmek ya da göndermek boşuna bir mücadeledir.

DEHB olan çocuğumuzun ödevlerini yapmasını istiyorsak, mutlaka yanında oturup ödev için gerekli malzemeleri tamamlamasında, zamanın planlamasında, okulda kaçırdığı konuları yeniden öğrenmesinde ona destek olmalıyız. Kuşkusuz yardım sırasında sinirlenmememiz, bir şey yapmıyorsa bize inat değil, yapamadığı için yapmadığı gerçeğini kabul etmemiz gerekiyor. Kuşkusuz bu güç ve yorucu bir süreçtir. Bu emeği gösterecek gücümüz, bilgimiz yoksa dışarıdan çocuğumuzu çalıştıracak birisini bulmalıyız.

Prof. Dr. Münire ERDEN
Dr. Seda SARAÇ

FARKLI ÇOCUKLAR

DEHB VE DİSLEKSİ EĞİTİM DANIŞMANLIĞI
www.farklicocuklar.com